xrisima: Oh mon Dieu! - «Μαργαριτάρια» από παλιά δημοσιεύματα

Ιστορίες από την παλιά Αθήνα

Μια από τις απολαύσεις όταν ξεφυλλίζεις εφημερίδες και περιοδικά της Παλιάς Αθήνας είναι να ανακαλύπτεις «μαργαριτάρια»
Η έντονη διάθεση για υπερβολές και πομπώδεις εκφράσεις που χαρακτήριζε τους προγόνους μας, η μονομανία τους να χρησιμοποιούν την καθαρεύουσα, ακόμη και όταν δεν την πολυκαταλάβαιναν, δημιουργούσαν ένα εκρηκτικό μείγμα γεμάτο γέλιο.

Ιδού λοιπόν μερικά παραδείγματα:

«… Ώ! Πόσο μ' αρέση, πόσον αγαπώ την εξοχή! Τι γοητεία πού έχει ο ορνιθώνας με τα κατάλευκα αυγά που αχνίζουν, με τους χοίρους τους στρογγυλούς και παχουλούς, με την καμπυλωτή ράχη, την γεμάτη από λίπος, που επάνω της αντανακλούν τα σύννεφα που τρέχουν στον ουρανό!...»
(από ένα «φιλολογικό αριστούργημα» που παραδόθηκε στην «Εικονογραφημένη» το 1917. Ευτυχώς δεν είδε ποτέ τα φώτα της δημοσιότητος)

«… Ο σκελετός αυτός έφερεν ακόμη μεταξύ των πλευρών του την λάμαν ενός εγχειριδίου. Πρόκειται άραγε περί εγκλήματος; »
(εμβριθές αστυνομικό ρεπορτάζ από την «Νέαν Χίον» της Χίου)

«… Εις το Υπουργείον του Επισιτισμού συνειργάσθησαν την μεσημβρίαν ο Γενικός Γραμματεύς του υπουργείου κ. Μπότας, ο Ανώτερος Δικαστικός Επόπτης κ. Μπότας και ο διευθυντής του ξενοδοχείου της Μ. Βρεττανίας κ. Μπότας».
(Εδώ ο ρεπόρτερ του έντύπου «Νέον Άστυ» μάλλον ήταν ολίγον αφηρημένος ή πολύ βιαστικός)

«… Το ωραιότερον όμως όλων των εκθεμάτων, εκείνο πού κινεί αμέσως εκ πρώτης όψεως το ενδιαφέρον, είνε μία θαυμασία προτομή η οποία παριστά τον Σαμψών, καταβάλλοντα ένα λέοντα»
(Από μίαν περιγραφήν καλλιτεχνικής εκθέσεως εις το «ΣΚΙΠ»)

Στην ίδια εφημερίδα ο αναγνώστης απολαμβάνει την μετάφραση ενός γαλλικού μυθιστορήματος:

«Εγκατεστάθησαν εις Σαβίγ, εις το μέσον του άνω και κάτω μέρους της περιοχής αυτής, κατά μήκος της αρχαίας δασικής οδού της γνωστής υπό το όνομα «Δρόμος των Φυλακών», εις ένα παλαιόν εντευκτήριον κυνηγών, εις την είσοδον του δάσους»
(και εξακολουθεί …)

«Κάθε πρωϊ ο Ζάν, πριν αναχωρήση επρογευμάτιζεν εις την μικράν των τραπεζαρίαν, έφθανεν έπειτα εντός δέκα λεπτών εις τον σταθμόν και όταν επανήρχετο περί την εσπέραν, ο βόμβος και το αδιάκοπον κελάϊδημα των πουλιών του πάρκου, που εχώριζαν τον σταθμόν από το σπιτάκι του, κατηυνάζετο ενώ αι πρώται σκιαί της νύκτας εξήρχοντο από τα δένδρα του δάσους και εξηπλώνοντο επάνω εις την χλόην του καταπράσινου δρόμου του ελαφρώς ακόμη πορφυρουμένου από τα τελευταία φιλήματα του ηλιογέρματος.»

Καταλαβαίνετε αγαπητοί αναγνώστες με τέτοιες περίτεχνες μεταφράσεις τι ιδέα έπαιρναν στην Αθήνα για τη γαλλική λογοτεχνία!

«… Αλλ' ο θάνατος, ο αδυσώπητος και παμφάγος, σε αφήρπασε εκ μέσου ημών, και σε εσήκωσεν εις τα σκοτεινά φτερά του, ελαφρά ελαφρά και ολόκληρον σε μετέφερεν εις άλλους κόσμους…»
(Επικήδειος λόγος ενός δημοδιδασκάλου που δημοσιεύτηκε στην «Φωνή της Κύπρου»)
Αλλά ο χώρος είναι ανεξάντλητος και φοβάμαι ότι θα επανέλθουμε