Από τον σνομπ ελιτισμό και την επιδεικτική χλιδή στο χαμηλό προφίλ, στο φιλανθρωπικό έργο, στην πολιτική προσέγγιση του Ιδρύματος Κλίντον και το άνοιγμα στην Κουμουνδούρου«Είμαι απέναντι στο σύστημα», είπε σε μια εκ βαθέων εξομολόγησή της η Γιάννα. Σε άλλους ακούστηκε σαν βρυχηθμός, σε άλλους σαν λυγμός. Ηταν, τουλάχιστον, μια ασυνήθιστα αιχμηρή δήλωση της γυναίκας που εκτέθηκε επιτυχημένα στη δημόσια ψήφο, αξιώθηκε τιμές και παγκόσμια αναγνώριση, υπέγραψε ως πρωταγωνίστρια ένα νεοελληνικό success story. Κι ακόμα, χόρτασε τα υλικά της επίγειας δόξας, ενσάρκωσε ένα μαξιμαλιστικό εκδοτικό όραμα, πάλεψε με μια ασθένεια που την έκανε πιο συγκαταβατική.
Η αλήθεια είναι ότι όλα τα έκανε με τον δικό της τρόπο. Αλλά με τον ίδιο τρόπο δεν συμφιλιώθηκε ποτέ με την ιδέα ότι στερείται της αφειδώλευτης αγάπης της πλειονότητας της ελληνικής κοινωνίας. Ενός λαού που μπορεί να τη θαύμασε, αλλά δεν τη συμπάθησε. Την παραδέχθηκε, αλλά και τη φθόνησε. Τη σεβάστηκε, αλλά ποτέ του δεν τη λάτρεψε. Με αυτή την προίκα που δεν δικαίωνε τις όποιες πολιτικές φιλοδοξίες της πορεύτηκε για μια, σχεδόν, δεκαετία.
Αναπόφευκτα, σήμερα προσπαθεί να οικειοποιηθεί τον ρεαλισμό της κρίσης αναζητώντας δημόσιο ρόλο. Και τα βάζει με το συγκεκριμένο σύστημα, του οποίου οι κατεξοχήν εκφραστές την πολέμησαν σκληρά θεωρώντας την πολιτική της εμπλοκή είτε ως απειλή είτε ως κακόγουστο αστείο. Οσοι, όμως, τη γνωρίζουν και όσοι συνεργάστηκαν μαζί της, υποστηρίζουν ότι η Γιάννα «δεν είναι από τους ανθρώπους που ξεχνούν».
Το λυρικό θέατρο υπήρξε ανέκαθεν ένα λαϊκό θέαμα που συγκινούσε, εξήγειρε, εξόργιζε ή ένωνε τους θεατές του. Συνήθως, όμως, κάτι έντονο τους υπενθύμιζε. Την πρεμιέρα μιας τέτοιας παράστασης παρακολούθησε από τις πρώτες θέσεις του Ηρωδείου η Γιάννα μαζί με τον 24χρονο πρωτότοκο γιο της Παναγιώτη. Ηταν στις αρχές του φετινού καλοκαιριού όταν η Λυρική Σκηνή ανέβαζε την όπερα του Μότσαρτ «Ντον Τζιοβάνι» στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών. Η αενάως κομψή Γιάννα με λευκό αμάνικο πουκάμισο που τόνιζε το μαύρισμά της και παντελόνι σε ίδια απόχρωση, δίχως περίτεχνο κολιέ με πολύτιμους λίθους, αλλά μόνο με αστραφτερά
σκουλαρίκια, αφού είχε μια θερμή χειραψία με τον γενικό γραμματέα του ΚΚΕ Δημήτρη Κουτσούμπα και τη σύζυγό του, καθώς και με το πρώην πρωθυπουργικό ζεύγος Κώστα και Δάφνη Σημίτη, αφοσιώθηκε στο λιμπρέτο του έργου. «Madamina, il catalogo è questo» («Αγαπητή μου κυρία, αυτή είναι η λίστα»), τραγουδούσε ο Λεοπορέλο. Στα αυτιά της Γιάννας αυτή η άρια του υπηρέτη του Ντον Τζιοβάνι ίσως να της υπενθύμιζε την απόφασή της να απομακρυνθεί, εξαιτίας της κρίσης, από τον κατάλογο της λαμπερής ευδαιμονίας.
Η υπερμεγέθης οικία του ζεύγους Αγγελόπουλου στο Λονδίνο, το παλαιό πρεσβυτέριο του Τσέλσι με τους μεγαλύτερους κήπους μετά το Μπάκιγχαμ, είχε πουληθεί αντί αστρονομικού ποσού, όπως και το mega-yacht της οικογένειας, το «Alpha Nero», αξίας περίπου 100 εκατ. ευρώ. Στο πανέμορφο σαλέ της στο ελβετικό Γκστάαντ όπου υπάρχει δρόμος που φέρει το όνομά της, δεν την είδαν τα περασμένα Χριστούγεννα, ούτε εμφανίστηκε κατά τις περσινές καλοκαιρινές διακοπές στο εντυπωσιακό της συγκρότημα στη Μύκονο.
Ακόμα και οι συνήθεις κοσμικές της συμμετοχές σε κάθε σπουδαία μέθεξη διασήμων και τα υψηλού επιπέδου γαλαζοαίματα ξεφαντώματα έμοιαζαν να έχουν περιοριστεί. Πού οι άλλοτε τρανές καταγραφές της με σύνολο Gaultier και υπερμέγεθες καπέλο Philip Treacy στον γάμο του πρίγκιπα Γουίλιαμ και της Κέιτ Μίντλετον ή στο υπερθέαμα του γάμου του πρίγκιπα Αλβέρτου στο Μονακό; Ακόμα και οι γκλάμορους συναθροίσεις με τη διεθνή αφρόκρεμα, τις εξέχουσες προσωπικότητες της πολιτικής, των γραμμάτων και των τεχνών, καθώς και των στελεχών της οικονομικής παντοδυναμίας στη διακοσμημένη με μουσειακούς πίνακες βίλα-φρούριο με τους απέραντους κήπους της ορεινής Φιλοθέης, έμοιαζαν πλέον μακρινή ανάμνηση από την εποχή της πυροδοτημένης αμεριμνησίας.
Από τον «Ελεύθερο Τύπο» στη συγγραφή
Είχε παρέλθει ανεπιστρεπτί η εποχή των αποδεκτών από την κοινή γνώμη ανεκδότων που περιέγραφαν ενδεικτικά το κλίμα χλιδής όπως «Η Γιάννα είπε ένα πρωί στον σύζυγό της: “Θόδωρε, γυρνώντας, φέρε μου μια εφημερίδα” κι εκείνος της αγόρασε ολόκληρο τον “Ελεύθερο Τύπο”». Ο Θόδωρος Αγγελόπουλος, που ήταν συνεπής αρωγός κάθε προσπάθειας της συζύγου του και συνέδραμε πρόθυμα στην εκπλήρωση κάθε μετα-ολυμπιακού εγχειρήματός της, εικάζεται ότι ζημιώθηκε τότε περί τα 60 εκατ. ευρώ για την υλοποίηση του εκδοτικού της ονείρου που απέβη εφιάλτης. Εκτοτε πέραν των από κοινού κοινωνικών εμφανίσεών τους, στον επιχειρηματικό τομέα η Γιάννα παρουσιάστηκε μόνο για να βαπτίσει ένα νέο πλοίο του συζύγου της στη Νότια Κορέα.
Ετσι κι αλλιώς η ίδια είχε στρέψει σε άλλους τομείς τα ενδιαφέροντά της. Οπως στο Ιδρυμα Angelopoulos Public Leaders του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, το οποίο ίδρυσε και χρηματοδοτεί αποκλειστικά το ζεύγος Θόδωρου και Γιάννας, αλλά και στη συγγραφή του βιβλίου της «My Greek Drama». Το βιβλίο πρωτοεκδόθηκε στις ΗΠΑ και έφερε στο εξώφυλλο το σκίτσο του προσώπου της συγγραφέως που απεικονιζόταν με ωραίο κολιέ σεταρισμένο με τα σκουλαρίκια, μοβ γυαλιά-στέκα, αγέρωχο στήσιμο του κεφαλιού με ευθύ αλλά κάπως νοσταλγικό βλέμμα.
Με αυτό η Γιάννα εγκαινίαζε μια νέα εποχή που σηματοδοτούσε μια περίοδο προσαρμογής της στις νέες συνθήκες της χώρας, παρότι η ισχύς και ο πλούτος της οικογένειας παρέμεναν αλώβητα.
Απλούστατα, το μεγάλο πάρτυ είχε τελειώσει κι αν, όπως στην περίπτωσή της, τα κεφάλια δεν έμπαιναν μέσα, ξεμυτούσαν μόνο διακριτικά. Δεν θεωρείται τυχαίο ότι, αντί των άλλοτε υπέρλαμπρων, μεγαλοπρεπών δεξιώσεων που άρμοζαν στην αδιαμφισβήτητη οικονομική της επιφάνεια, προτίμησε τον περασμένο Μάιο να καλέσει σε ένα λιτό κοκτέιλ με προσωπικό τετ α τετ λίγους δημοσιογράφους του κοσμικού ρεπορτάζ και ελάχιστους ανθρώπους της εγχώριας σόουμπιζ στο σπίτι του υπεύθυνου δημοσίων σχέσεων Γιώργου Ντάβλα και της συζύγου του Ελενας στο Κεφαλάρι, χάριν της προώθησης του βιβλίου της. Το μόνο που θύμιζε το πρόσφατο χθες ήταν η σικ ενδυματολογική της προσέγγιση με τα κεντήματα της νέας σειράς του οίκου Gaultier συνδυασμένα με τα αξεσουάρ των Van Cleef & Arpels.
Στροφή στην επαναστατική ρητορεία
Σε περίπου ίδιο, αλλά ταπεινότερο ύφος, αντί των πομποδών γκαλά του στομφώδους παρελθόντος, διεκπεραιώνει απέριττες συναντήσεις για μια εφ’ όλης της ύλης ανταλλαγή απόψεων με δημοσιογράφους, όχι από τα πιο βαρύγδουπα ονόματα, τις οποίες διοργανώνει παλιός συνεργάτης από τους Ολυμπιακούς Αγώνες και τον άλλοτε ιδιόκτητο ραδιοφωνικό της σταθμό. Σε αυτές πραγματοποιεί παρεμβάσεις σχετικά με τις πολιτικές εξελίξεις στη χώρα. Ηπια, φιλική και χαμογελαστή παραθέτει τη δική της επιχειρηματολογία για την κρίση στην Ελλάδα, σαν να θέλει να ξορκίσει το υπεροπτικό ύφος με το οποίο απευθυνόταν στο παρελθόν σε διάφορους έμμισθους κόλακες, διαμεσολαβητές ή κλακαδόρους της.
Η αιφνιδιαστική αυτή μεταστροφή τής χαρίζει μια συναισθηματική ασπίδα τρυφερότητας που συναγωνίζεται την άλλοτε πανοπλία της περσόνας της σιδηράς κυρίας. Τίποτε, όμως, δεν εμποδίζει τους παρευρισκομένους να διερωτώνται αμήχανοι από πότε η Γιάννα υιοθέτησε επαναστατική ρητορεία και πώς μια ζάπλουτη, υψηλού γούστου κυρία ενστερνίστηκε την αισθητική των απόψεων του ΣΥΡΙΖΑ.
Ειδικά από τη στιγμή που «κόπηκε» η συνέντευξη που έδωσε στο «Βήμα της Κυριακής» τον περασμένο Ιούλιο, τα ερωτήματα πύκνωσαν. Και ειδικότερα από τότε που ο Ευριπίδης Στυλιανίδης την πρότεινε για υποψήφια δήμαρχο Αθήνας, μια πρωτοβουλία που δεν συναρτάται απαραιτήτως με προηγούμενη συνεννόηση μαζί της, η οποία απορρίφθηκε άνευ επαίνων, ο προβληματισμός άγγιξε τα όρια του ερεθισμού.
Το σίγουρο, πάντως, είναι ότι μετά τη δυναμική επιστροφή της στην Ελλάδα πριν από ενάμιση χρόνο, όταν δημοσίως διαμήνυσε «ήρθα για να μείνω», η Γιάννα ξεκίνησε να προβάρει ένα καινούριο επικοινωνιακό ύφος. Πιο κοντά, ίσως, στον χαρακτηρισμό ως «a hurricane of a personality» -μια καταιγιστική προσωπικότητα- που της απέδωσε τον Αυγούστο του 2004 το περιοδικό «Time».
Και μάλλον εφαπτόμενο με την ατάκα πρώην υπουργού που συνεργάστηκε μαζί της, ο οποίος αναγνώριζε ότι «η Γιάννα δεν ήταν ποτέ η κυρία με το πούρο, αλλά η κυρία με τη σφουγγαρίστρα!». Το ερώτημα, ωστόσο, που διατυπωνόταν από τότε κιόλας, αφορούσε το πραγματικό κίνητρό της για αυτή της τη μεταμόρφωση -αν όχι μετάλλαξη- από το θεσμοθετημένο γκλάμουρ προς τη σεμνή, με περιθώρια εξάψεων, πολιτική κριτική. Και όσο η ίδια επέμενε ότι το «παρών» της δεν σχετιζόταν με πολιτικές βλέψεις αλλά πήγαζε από αγνό πατριωτισμό, τόσο μερίδα του πολιτικού προσωπικού πειθόταν ότι η παρουσία της στα πράγματα ελκόταν από το ισχυρό αφροδισιακό της εξουσίας.
Εξίσου, όμως, βέβαιο ήταν πως ο -προσφιλής της αργότερα- ΣΥΡΙΖΑ δεν εξασφάλιζε, τότε, αυτή την προοπτική.
Ηδη, όμως, από τις περιοδείες για το εκδοτικό πλασάρισμα του συγγραφικού της πονήματος στην Αμερική, φλέρταρε με την ατίθαση ρητορική μιας διαμαρτυρόμενης αντιπολίτευσης. «Είμαστε εγκλωβισμένοι σε έναν κακό γάμο με την Ε.Ε. Θα έπρεπε να δώσουμε μεγαλύτερη προσοχή στο προγαμιαίο μας συμβόλαιο... Πλέον χρειαζόμαστε τη βοήθεια ενός οικογενειακού συμβούλου», δήλωνε.
Οσο για τους Ελληνες πολιτικούς -με δόση χαρακτηριστικής ειρωνείας που δεν αποτίνασσε, ωστόσο, τα ψήγματα του ναρκισσισμού ενός διάσημου δρομέα ταχύτητας- έλεγε: «Μετά την επιτυχία των Ολυμπιακών του 2004 τους έδωσα τη σκυτάλη, αλλά τους έπεσε».
Οταν η «αυτοεξόριστη» από τον δημόσιο βίο «πρώτη κυρία» του «2004» αφού πέρασε μια περιπέτεια υγείας, επέστρεψε στο εγχώριο προσκήνιο, δεν έπαψε να σημειώνει «όλα τα δύσκολα, αυτά που μας ενώνουν» κατά τις περιοδείες της σε όλη την Ελλάδα με αφορμή το μπεστ σέλερ βιβλίο της.
Περιέγραφε ακόμη την ανάληψη ευθύνης που θα μπορούσε να βγάλει τη χώρα από την κρίση. Υπογράμμιζε, παράλληλα, την πειθώ που οφείλει να διαθέτει ένας ηγέτης που πρέπει να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή και η παρουσία του είναι αισθητή από όλους. Σε συνδυασμό με την αφήγηση της ταπεινής της καταγωγής, το εύρημα με τους σπόρους βασιλικού στα προεκλογικά της φυλλάδια αλλά και το «χαμόγελό» της που σόκαρε τους πολιτικούς, αρκετοί διάβαζαν ευδιάκριτα σε αυτή την εξιστόρηση μια αυτοαναφορικότητα που πιθανότατα προετοίμαζε το καινούριο ραντεβού με την Ιστορία της μελαχρινής Κρητικοπούλας από την Εμπαρο του Νομού Ηρακλείου.
Ποιος άλλωστε θα μπορούσε να ενσαρκώνει καλύτερα το υποτιθέμενο «ελληνικό όνειρο», σε περίοδο αιματηρής λιτότητας, σύμφωνα με τους υποστηρικτές της για την Προεδρία της Δημοκρατίας, οι οποίοι έχουν στήσει και σελίδα στο Facebook. Η Γιάννα είχε όλα τα προσόντα, μικρομεσαία κοινωνική προέλευση, σπουδές, καλό γάμο, ευφυΐα, γοητεία, ακόμα καλύτερο γάμο, χρήμα, δύναμη, ικανότητα, σουξέ, ξέφρενη διεθνή διαδρομή. Και κυρίως συνέφερε, γιατί συμπεριφέρθηκε, όχι με την υποτιθέμενη ευάλωτη θηλυκή της φύση, αλλά με το τσαγανό ενός άνδρα. Για την ίδια όμως, η πολιτική υπό τη δοκιμασία της κάλπης δεν αντισταθμιζόταν μόνο από την ενσάρκωση της δύναμης της θέλησής της. Ούτε η επιτυχία, υπό τη βάσανο της ψήφου, ήταν ευθέως ανάλογη με ένα απλό «ξεκάρφωμα» με αλλαγή λουκ και προσαρμογή στην απλότητα. Χρειαζόταν ακόμα ελιγμούς, συμμαχίες, τακτικές, διαβουλεύσεις, υποχωρήσεις, ακόμα και συναλλαγή με τα πολιτικά κόμματα. Και, βέβαια, την απαραίτητη απουσία αντίπαλου δέους, το οποίο θα ενσάρκωνε για κορυφαίο θεσμικό πόστο η υποτιθέμενη υποψηφιότητα π.χ. της Μαριάννας Βαρδινογιάννη.
Δημοσκοπήσεις και νέο προφίλ
Είναι εξακριβωμένο πως ταυτόχρονα με την επιστροφή της στην Ελλάδα παρήγγειλε σε εταιρεία δημοσκοπήσεων μια μέτρηση για να διαπιστώσει τι πιστεύει ο κόσμος για την ίδια. Ηταν ένα τσεκάρισμα της κοινής γνώμης σχετικά με το προφίλ της, όχι μια εκτίμηση της πολιτικής της επιρροής εν μέσω κρίσης. Τα αποτελέσματα δεν ήταν ενθαρρυντικά. Διαπίστωσε ότι στην πλειονότητά του ο κόσμος τη συνέδεε με το κεφάλαιο, την πλουτοκρατία, την επιδεικτική χλιδή. Και ακόμα περισσότερο τη θεωρούσε απολύτως δικτυωμένη με ισχυρότατους δεσμούς με το σύστημα - ή ό,τι εννοούσε με αυτή τη λέξη. Μετά την ανάλυση των αποτελεσμάτων η εταιρεία θεωρείται ότι τη συμβούλευσε πως αν θέλει πραγματικά να βελτιώσει την εικόνα της ώστε να έχει θετική απήχηση στην κοινή γνώμη, όφειλε να προβεί σε σημαντικές διαφοροποιήσεις.
Καταρχάς να αναλάβει συστηματικά κοινωνικές πρωτοβουλίες και να δραστηριοποιηθεί υπέρ της βελτίωσης των συνθηκών ζωής του μέσου Ελληνα, σε παρόμοια πλαίσια με την κοινωνική προσφορά που επιδεικνύουν άλλες κυρίες γνωστών επιχειρηματικών οικογενειών. Δευτερευόντως να αποτινάξει επικοινωνιακά από πάνω της τη μέχρι τώρα εικόνα της αναφορικά με το χρήμα, τη χαϊλίδικη ζωή και τη χλιδάτη πόζα, υπονομεύοντας ήπια στα μάτια του κόσμου τη στενή σχέση της με το μεγάλο κεφάλαιο.
Με «όχημα» τον Κλίντον και τις υποτροφίες
Τέλος, αλλά όχι ως έσχατη νουθεσία, της υπέδειξαν για την ενίσχυση του προφίλ της να αποστασιοποιηθεί από το τρέχον πολιτικό σύστημα. Και στις τρεις συμβουλές που της πρότειναν, ανταποκρίθηκε θετικά. Πολύ πριν αρχίσουν να διακινούνται υπόνοιες περί της «κόκκινης» Γιάννας, αρχίζει να σχολιάζει την πολιτική σκηνή της χώρας και να προβαίνει δημοσίως σε εκτιμήσεις για τα αποτελέσματα των περιφερειακών εκλογών και των ευρωεκλογών.
Είχε ήδη αναλάβει μαζί με τον σύζυγό της Θόδωρο την υποστήριξη του Clinton Global Initiative, τονίζοντας τη σχέση που έχει δημιουργήσει με τον πρώην Αμερικανό πρόεδρο αρχικά με την εμφάνισή της δίπλα του σε εκδήλωση του Χάρβαρντ, όπου δήλωσε ότι το «κλειδί για την κρίση στην Ελλάδα είναι μια νέα γενιά ηγετών». Κυρίως, όμως, τόνιζε το κοινωνικά φιλότιμο προφίλ της, υπερασπιζόμενη το κοινωφελές έργο που εκδηλωνόταν μέσω των προγραμμάτων του εν λόγω ιδρύματος. Η στήριξη 45 φτωχών Ελλήνων φοιτητών με υποτροφίες ώστε να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους στο Φοίνιξ της Αριζόνα και στη συνέχεια να εφαρμόσουν τα σχέδιά τους και τη γνώση τους αποκλειστικά στην υπηρεσία της ελληνικής οικονομίας,
αποτελούσε μια έμπρακτη επιβεβαίωση του κοινωνικού της προφίλ. Ιδίως επειδή αφορούσε το ευαίσθητο ζήτημα της επιστημονικής μετανάστευσης της ελληνικής νεολαίας και χάρη στη δική της χορηγία αρκετά από τα ταλαντούχα αυτά παιδιά θα επέστρεφαν να δουλέψουν καταρτισμένα στον τόπο τους. Κι ακόμα φρόντισε με δική της πρωτοβουλία το συνέδριο του ιδρύματος να πραγματοποιηθεί στην Ελλάδα τον Ιούνιο του 2015, με την παρουσία του ίδιου του Κλίντον καθώς και άλλων προσωπικοτήτων ώστε να συζητηθούν οι πολιτικοοικονομικές εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου και τα κοινωνικά ζητήματα που απασχολούν όλους τους πολίτες της Ευρώπης.
Ηταν ένα πρώτο ενθαρρυντικό βήμα της που εκτιμήθηκε ως αρχική κατοχύρωση ενός προφίλ κοινωνικής ευαισθησίας με πολιτικοπνευματική γαρνιτούρα.
Κατά τα άλλα τηρούσε χαμηλούς τόνους περιορισμένης αυτοπροβολής σε κάθε ευκαιρία. Τα πούρα Cohiba, οι επώνυμες τουαλέτες, τα μπριγιάν και οι πολύτιμες πέτρες από τον αγαπημένο της οίκο κοσμημάτων Harry Winston έβαιναν βαθμιαία προς δημόσια απόσυρση. Ακόμα και ο γάμος της κόρης της (από τον πρώτο γάμο της με τον Γιώργο Παρθένη) Καρολίνας με τον Βασίλη Αμβροσίου, που τελέστηκε πέρυσι τον Σεπτέμβριο στον ορθόδοξο καθεδρικό ναό της Αγίας Σοφίας στο λονδρέζικο Μπεϊζγουότερ, έγινε χωρίς τυμπανοκρουσίες, σε σχεδόν στενό οικογενειακό κύκλο.
Η δε κομψότατη εμφάνιση της Γιάννας αντισταθμίστηκε σύντομα επί το λαϊκότερο με την επίσκεψή της -ανήμερα του Τιμίου Σταυρού- στην Εμπαρο, όπου συνομίλησε με τους συντοπίτες της γενέθλιας γης της, τραγούδησε και χόρεψε υπό το βλέμμα της μητέρας της Μαρίκας Δασκαλάκη και του συζύγου της Θόδωρου Αγγελόπουλου. Ηταν όλα οργανωμένα στην εντέλεια από τον υπεύθυνο επικοινωνίας Μιχάλη Ζαχαράτο ώστε η Γιάννα να αποκτήσει και πάλι, μετά τη μακρά διαμονή της στην Αμερική και την περιπέτεια της υγείας της, κοινωνικό έρεισμα στον τόπο της.
Οσο για τις συνεντεύξεις της που ακολούθησαν τότε, έπαιρνε σταθερά αποστάσεις από τα κόμματα τονίζοντας ότι κανένας σχηματισμός δεν την εκφράζει. Ξεκαθάριζε, μάλιστα, ότι δεν ενδιαφερόταν να εμπλακεί με την πολιτική, όσο κι αν οι δύσπιστοι υποψιάζονταν μια τακτική τύπου «τραβάτε με κι ας κλαίω», ενώ οι πιο κακόβουλοι αντίπαλοί της σχολίαζαν δηλητηριωδώς πως αν δεν έβρισκε όλες τις πόρτες κλειστές, δεν θα παρουσίαζε τη δήθεν αδιαφορία της σαν εθελοντική ενέργεια. Στο πλαίσιο, πάντως, των αποστάσεων από τα κόμματα είχε διαψεύσει με χιούμορ ως ευφάνταστο το σενάριο πρωτοσέλιδου δημοσιεύματος εφημερίδας που την εμφάνιζε ως έμμεση χρηματοδότη του ΣΥΡΙΖΑ. Το πώς, δύο χρόνια αργότερα, προσέρχεται καλοπροαίρετη υπέρ του συγκεκριμένου κόμματος μπορεί να εξηγηθεί και από τα δικά της λόγια μέσω της φράσης που αποδίδεται στον Κέινς και συνοψίζεται στο «Οταν τα δεδομένα της πραγματικότητας αλλάζουν, αλλάζουν και οι απόψεις μου. Εσείς τι κάνετε;». Ενδεχομένως, όμως, πέρα από τα προφανή στη συνέντευξη που παραχώρησε στην «Καθημερινή» να υπάρχουν και άλλες, βαθύτερες, αιτίες.
Απεγκλωβισμός από τη Ν.Δ.
Καταρχήν υπάρχουν τμήματα της εγχώριας οικονομικής ισχύος που δεν έχουν να φοβηθούν τίποτα από ένα ριζοσπαστικό κόμμα της Αριστεράς, ούτε κατ’ ανάγκη το θεωρούν τον κακό λύκο της οικονομίας όπως συστηματικά επιχειρούν να το διαβάλουν οι πολιτικοί του αντίπαλοι. Ο κόσμος του επιχειρείν, άλλωστε, που δεν είναι άμεσα διαπλεκόμενος με την εξουσία ή αποκλειστικά κρατικοδίαιτος, μπορεί να έχει, χωρίς ιδιοτελείς προκαταλήψεις, ελαστικότερη έως θετική άποψη για ένα αριστερό κόμμα, ιδιαίτερα αν αυτό υποτάσσει βαθμιαία την «κινηματική» του διάθεση υπέρ της «θεσμικής» λογικής.
Υπό αυτή την έννοια το έμμεσο «άνοιγμα» της Γιάννας προς την Κουμουνδούρου δεν αποτελεί ιστορική υπόκλιση της τάξης της, θεαματική ιδεολογική αποσκίρτηση από το φυσικό της στάτους ή ατομική εκδήλωση ενός σνομπ ελιτισμού. Η έλξη της προς καθετί που είναι νέο, άλλωστε, δεν σημαίνει και συνταύτιση με το πρόγραμμα και τις διακηρύξεις του ΣΥΡΙΖΑ. Ούτε προφανώς πρόκειται να γίνει μέλος του -όπως ειρωνικά σχολίασε ο μάλλον ενοχλημένος από τις δηλώσεις της, βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Γιώργος Σταθάκης- προκειμένου, σύμφωνα με το καταστατικό του κόμματος, να συνεισφέρει οικονομικά στο κόμμα το 1/25 των εσόδων της, όπως τα υπόλοιπα μέλη.
Ωστόσο η συγκρουσιακή τοποθέτηση της Γιάννας, περισσότερο από προσέγγιση του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, εκτιμάται ότι αφορούσε τη διεκδίκηση μιας ρεβάνς από ένα άξεστο πολιτικό σύστημα που συγκροτεί λόμπι πίεσης, νομής χρήματος και εξουσίας. Υπονοώντας, σαφώς, τον παλιό δικομματισμό ο οποίος στέρησε από το καλό του τόπου τη δική της «μικρή επανάσταση» που η ίδια πρόσφερε με την can do νοοτροπία της. Η αλήθεια, βέβαια, είναι ότι η προσέγγιση της κοινωνίας ως «συστήματος» το οποίο είναι αντίθετο με τις αντιλήψεις της είναι μάλλον άγονη, καθώς υπονοεί μια διχοτόμηση που δεν ισχύει για το σύνολο της πολιτικής. Της πρόσφερε, όμως, την ευκαιρία να εκφράσει τον απεγκλωβισμό της από τη Ν.Δ. και με τη συνταύτιση με τους ανθρώπους αυτής της χώρας που δεν είναι ευχαριστημένοι με τη συμπεριφορά του πολύπλοκου πολιτικο-μιντιακο-επιχειρηματικού συστήματος να εκδηλώσει τη δυσαρέσκεια - εάν όχι την πλήρη αντίθεσή της.
Οπως ήταν φυσικό, οι αναπάντεχες δηλώσεις της προκάλεσαν θόρυβο στο εγχώριο πολιτικό σύστημα που έσπευσε να εκδηλώσει την οργίλη αντίδρασή του. Πιο αιχμηρός ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ που έκανε λόγο για πάμπλουτους χομπίστες που διασκεδάζουν την ανία τους σε βάρος των πολιτών. Η προβληματική, άλλωστε, σχέση της Γιάννας με τον Ευάγγελο Βενιζέλο ξεκίνησε από την περίοδο της προετοιμασίας των Ολυμπιακών Αγώνων, όταν ο σημερινός αντιπρόεδρος της κυβέρνησης είχε οριστεί, τότε, από την κυβέρνηση Σημίτη συντονιστής για τα έργα και τους Αγώνες. Λέγεται ότι η Γιάννα απαξιούσε να τον συναντήσει και, σύμφωνα με όσα διακινούνταν εκείνη την εποχή στο παρασκήνιο, το ψυχρό μεταξύ τους κλίμα υποχώρησε, αλλά μόνο επιδερμικά, μετά από συμβιβαστική παρέμβαση του Θόδωρου Αγγελόπουλου. Εντούτοις, ακόμα και σήμερα παραμένει ατόφια και έκδηλη η αμοιβαία αντιπάθειά τους.
Με τον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά η Γιάννα δεν είχε ποτέ αψιμαχίες, σε αντίθεση με τον Κώστα Καραμανλή, που κάποτε στη λογική της υποτιθέμενης αντιπαράθεσης με τους «νταβατζήδες» στην ψησταριά του «Μπαϊρακτάρη», δεν ήθελε ιδιαίτερες σχέσεις με τους ισχυρούς επιχειρηματίες της χώρας και ιδιαίτερα με όσους θεωρούσε ότι επηρέαζαν τον δημόσιο βίο και την κοινή γνώμη, έχοντας στην κατοχή τους συγκροτήματα ΜΜΕ. Την εποχή της πρωθυπουργίας του, άλλωστε, η Γιάννα «έτρεχε» τον «Ελεύθερο Τύπο» και παρότι ο τότε πρωθυπουργός επισκέφθηκε τις εγκαταστάσεις του, υπήρχαν άνθρωποι στο επιτελείο του που έβλεπαν με καχυποψία τις πραγματικές προθέσεις της ιδιοκτήτριάς του και τη δύναμη που αποκτούσε.
Ο Σαμαράς, τότε, μόλις επανερχόταν στην κεντρική πολιτική σκηνή και είναι κοινό μυστικό ότι διατηρούσε άριστες σχέσεις με τον Θόδωρο Αγγελόπουλο, καθώς ο γιατρός και διευθυντής του «Ευαγγελισμού» πατέρας του Κωνσταντίνος, παρακολουθούσε την πορεία της υγείας του Παναγιώτη Αγγελόπουλου, πατέρα του επιχειρηματία. Οσο για τον Γιώργο Παπανδρέου, ο οποίος τη βράβευσε σε συνέδριο του ΠΑΣΟΚ για το επιτυχημένο έργο της στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας, τον προσπερνά ευγενικά με όσο γίνεται πιο προσεκτική απαξίωση.
Αίσθηση, πάντως, προκάλεσαν τα καυστικά σχόλια για τη Γιάννα από τον κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο της Ν.Δ. Αδωνη Γεωργιάδη, ο οποίος σχολιάζοντας τις δηλώσεις της περί «αντισυστημικότητας» είπε ότι αυτό ξεπερνά τον Πιραντέλο, τον Ιονέσκο και τον Μίστερ Μπιν μαζί! Δηλώσεις που αντανακλούν τα αισθήματα μερίδας στελεχών του κόμματος απέναντι στις φιλοδοξίες της πρώην βουλευτού της παράταξης. Ωστόσο, ακόμα και από τον ΣΥΡΙΖΑ αντέδρασαν έντρομα αρκετά στελέχη του συνειδητοποιώντας αναστατωμένοι την πρόκληση πως ένα σύμβολο της πλουτοκρατίας καταχωριζόταν εθελοντικά στις γραμμές των ψηφοφόρων του.
Σύμφωνα, όμως, με όσα σενάρια διακινούνται στο παρασκήνιο, το πιο ηχηρά ενδιαφέρον που δεν χάθηκε στον βόμβο της ασημαντότητας είναι ότι η Γιάννα δεν απαιτεί εκδίκηση για την περιφρόνηση που επέδειξε απέναντί της μερίδα του πολιτικού συστήματος, αλλά φροντίζει ως τρυφερή και περήφανη μητέρα για το πολιτικό μέλλον του γιου της Παναγιώτη. Ο πρωτότοκος του ζεύγους Αγγελόπουλου, άλλωστε, έχει δείξει να εμφορείται από αριστερές και προοδευτικές ιδέες. Συμμετείχε στις συγκεντρώσεις των αγανακτισμένων πολιτών στο Σύνταγμα, ενώ υπερασπίστηκε, με δημόσιες παρεμβάσεις του, τις προγραμματικές και πολιτικές θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ κατά την προεκλογική περίοδο, παραβρέθηκε στην κεντρική ομιλία του Αλέξη Τσίπρα καθώς και προσφάτως επισκέφθηκε το φεστιβάλ νεολαίας του κόμματος. Ο Πάνος, όπως τον αποκαλούν οι φίλοι που του έχουν δώσει το παρατσούκλι «το μυαλό», καθώς είναι ακατάβλητος στο σκάκι, δεν συγκινείται να επιδεικνύει τον πλούτο του ή να προτάσσει το όνομά του.
Στα ίχνη του Αγγελου Αγγελόπουλου
Δημοσίευσε αρκετά κείμενα σε ελληνικά και ξένα έντυπα και ηλεκτρονικά ΜΜΕ αρθρώνοντας αιχμηρό πολιτικό λόγο και σφραγίζοντας το αποτύπωμα της πολιτικής του φιλοσοφίας πριν καν αποφοιτήσει από το κορυφαίο πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ. Συμμετείχε ενεργά στο Κίνημα των Αγανακτισμένων της Βοστόνης, το Occupy Boston, ενώ συναθροίστηκε ανάμεσα στους πολλούς και άγνωστους ακτιβιστές που ανοικοδομούν πόλεις για τους άστεγους και μαζί με τη φιλανθρωπική οργάνωση «Habitat for Humanity» έχτισε με τα χέρια του καλύβες για τους φτωχούς κατοίκους του Ελ Σαλβαδόρ. Στην Ελλάδα έχει εκφράσει σύμπνοια απόψεων με τους Γιάννη Μηλιό και Γιάνη Βαρουφάκη και τακτικά συνοδεύει ντυμένος κάζουαλ την κομψή ενδυματολογικά μητέρα του σε πολιτιστικές εκδηλώσεις, συχνά παρέα με τον μικρότερο αδελφό του Δημήτρη, απόφοιτο του London School of Economics.
Παρότι βαθύπλουτος ως κληρονόμος, φαίνεται να έχει αποφασίσει να ακολουθήσει εκείνο τον κλάδο της οικογένειας που ιστορικά συντάχτηκαν ως ενεργοί διανοούμενοι με το προοδευτικό κίνημα. Με καθοριστικό παράδειγμα τον ακαδημαϊκό Αγγελο Αγγελόπουλο, αδελφό του παππού του Παναγιώτη, ο οποίος διετέλεσε γραμματέας επί των οικονομικών στην Κυβέρνηση του Βουνού κατά τη διάρκεια της Κατοχής. Γι’ αυτό η Γιάννα, παρότι δεν νομίζει ότι ο γιος της είναι ΣΥΡΙΖΑ, του αναγνωρίζει ποιότητα στην πολιτική σκέψη και αυτόνομη γνώμη. Ισως πάλι να προβάλλει σε αυτόν τη δική της πολιτική φιλοδοξία που εικάζει ότι της αποστέρησε η, γεννημένη από την αδυναμία, μνησικακία του πολιτικού συστήματος. Εξάλλου συχνά αναφερόμενη στα παιδιά της λέει πως σαν μια κανονική μεσογειακή μαμά έμαθε να τους μαγειρεύει και τα «μεγάλωσε άντρες κι όχι φλούφληδες».
Αλλωστε έχει πει σε προσωπική της εξομολόγηση: «Εχω ξεκαθαρίσει στον Θόδωρο ότι μοναδικός λόγος διαζυγίου είναι τυχόν προσπάθειά του να χειραγωγήσει την άποψη των αγοριών μας. Αυτό δεν θα του το συγχωρήσω». Αναμφίβολα τα περιβάλλει με την αγάπη μιας στοργικής μάνας που δεν γνώρισε, παρ’ όλες τις προσπάθειές της, την αγάπη της συντριπτικής πλειονότητας του ελληνικού λαού. Ενδεχομένως, ποτέ δεν είναι αργά για να την κερδίσει. Εξαρτάται, όμως, από τη συγκυρία, τις παραμέτρους ισχύος, τους πολιτικούς συσχετισμούς, τους εκάστοτε μηχανισμούς επιρροής. Ετσι κι αλλιώς φαίνεται πως έμαθε πλέον ότι η αγάπη δεν εξαγοράζεται, δεν τιθασεύεται, δεν ελέγχεται, δεν επιβάλλεται.
Και πιθανόν νιώθει πλέον απελευθερωμένη και ασυμβίβαστη από τη μάταια αναζήτηση μιας κάποιας ρευστής λαϊκής αποδοχής. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι στο βιβλίο της πρόσθεσε τα λόγια του επίσης Κρητικού Νίκου Καζαντζάκη, ο οποίος έγραψε: «Να αγαπάς την ευθύνη. Να λες: Εγώ μοναχός μου θα σώσω τον κόσμο. Αν χαθεί, εγώ θα φταίω». Οσο κι αν μοιάζει με εκλεκτικιστικό ατομισμό, δεν παύει να είναι και παραίνεση προς τους νεότερους. Εκτός πια κι αν η παρακαταθήκη προς τα μορφωμένα, αξιόλογα, ευπρεπή, αλλά αδιαφιλονίκητα βαθύπλουτα παιδιά της, με φόντο τα σύμβολα του ΣΥΡΙΖΑ, θεωρηθεί τόσο από τους αντιπάλους της όσο και από τους εμμέσως πολιτικά ευνοημένους ως άλλο ένα κακόγουστο αστείο. Αν οι τελευταίες δηλώσεις της Γιάννας Αγγελοπούλου είχαν σκοπό να ενισχύσουν τις πολιτικές προτιμήσεις του πρωτότοκου γιου της, είναι ένα μεγάλο πολιτικό λάθος.
from anatakti.gr http://ift.tt/1sFTqcw
via IFTTT
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου